အထက္တန္းက်တဲ့ အၿပဳအမူ

စာဖတ္သူတို ့ အလုပ္ခြင္မွာ ေက်ာင္းမွာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေၾကာင့္ ၿဖစ္ၿဖစ္ အတန္းသားေၾကာင့္ပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ၿဖစ္စရာ ကသိကေအာက္ ၿဖစ္စရာေလးေတြ ၾကံဳဘူးက်မယ္ထင္ပါတယ္..။ ကိုယ့္ေၾကာင့္ တၿခားသူ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ မၿဖစ္ေစဘို ့ ဘယ္လို အထက္တန္းမက်တဲ့ အရာေလးေတြ ေရွာင္မလဲလို ့ သိထားသမွ်ေလး ေဝမွ်ခ်င္လို ့ပါ..။ ဒီထဲက အခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားကို ကၽြန္မတို ့ရံုးရဲ့ HR handbook မွ ၿပန္လည္ေဝမွ်ၿပီး တခ်ိဳ ့ကိုေတာ့ internet နဲ ့ ကိုယ္ပိုင္အတြ ့အၾကံဳ မ်ားမွ ေဝမွ်ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္အရာေတြ ဘယ္လိုအၿပဳအမူေတြ အထက္တန္းမက်ဘူးလဲ။ Unprofessional Culture လို ့ ့ဆိုမယ္ထင္ပါတယ္။
၁) မ်က္ေထာင့္နီနဲ ့ - ေဒါသနဲ ့ၾကည့္ၿခင္း (Evil Eye)

အလုပ္ခြင္ထဲမွာ စိတ္ေတြမဆိုး ေဒါသေတြ မထြက္တာအေကာင္းဆံုးဆိုေပမဲ့ ကၽြန္မတို ့ လူဆိုတဲ့ သတၱဝါက အတၱလို ့ေတာင္ နာမည္ေၿပာင္းေခၚရမဲ့ အမ်ိဳးမဟုတ္လား။ ဘယ္ေနလိမ့္မလဲ အဆိုးၾကီး ဆိုးပစ္ မီးပြင့္မတတ္ ၾကည့္ပစ္လိုက္မွာေပါ့..။ တကယ္ေတာ့ မွားပါတယ္။ အလုပ္ခြင္ထဲမွာ emotion ေတြ မထည့္တာ အေကာင္းဆံုးပါ။ ကၽြန္မတို ့ HR ကေတာ့ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ကို တားၿမစ္ထားပါတယ္။ Evil Eye နဲ ့ မၾကည့္ရတဲ့။
၂) ထိကပါး ရိကပါး သို ့မဟုတ္ အႏိုင္က်င့္အေႏွာင့္အယွက္ေပးမႈ (Harassment)...
Harassment မွာ Bullying ( အႏိုင္က်င့္တာ ဆူဆူညံညံ ရန္လိုတာ)   

Stalking ( အမွားရွာ အလစ္အငိုက္ ေစာင့္ၿပီး ပြဲၿဖတ္လိုက္တာ )  

Sexual Harassment ( ပြတ္သပ္ ထိကိုင္ၿပီး အေႏွာင့္အယွက္ၿဖစ္ေစတာ၊ ေၿပာဆိုတာ အမူအယာၿပတာ)

 
Racial Harassment ( အထူးသၿဖင့္ ကစားပြဲေတြမွာ တရားလြန္ ေအာင္ပြဲခံနည္းမ်ိဳး)   

Religious Harassment ( ဘာသာေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ႏွိမ္ခ်မႈ ေလွာင္ေၿပာင္မႈ ) 

Disability Harassment ( မသန္မစြမ္းမႈ အပါအဝင္ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းအား ေလွာင္ေၿပာင္ ရွံဳ  ့ခ်မႈ)  

ႏွင့္ Cases of Physical Assault ( ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္မႈ)မ်ားပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလိုမွာလဲ Harassment နဲ ့ ပတ္သတ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ၿပဌာန္းထားၿပီး telephone ႏွင့္ ၿဖစ္ေစ စာႏွင့္ၿဖစ္ေစ တိုင္ၾကားႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ 

ကၽြန္မတို ့ရံုးမွာေတာ့ ဒီ Harassment ေတြနဲ ့ပါတ္သတ္လို ့ အတိအက် တားၿမစ္ထားပါတယ္။ ဥပမာ အေနနဲ ့ "ဒီည ငါနဲ ့ ရုပ္ရွင္လိုက္ၾကည့္မလား ေနာက္လ promotion နဲ ့ ပါတ္သတ္လို ့ စကား ေၿပာရေအာင္ေလ" ဆိုတာမ်ိဳး... အမူအရာ အားၿဖင့္ အေႏွာင့္အယွက္ေပးခံရတာမ်ိဳး။ သက္ေသမရွိပင္ေသာ္ၿငား HR သည္ အေရးယူပိုင္ခြင့္ အၿပည့္ရွိ၏ လို ့ဆိုပါတယ္။

၃) အရိုအေသ ( Respect) 

ဒီ culture ကေတာ့ အလြန္က်ယ္ၿပန္ ့ေသာ အသံုးအႏႈံးလို ့ထင္ပါတယ္။ အသက္အရြယ္  နဲ ့ ရာထူးအရွိန္အဝါ ကန္ ့သတ္ခ်က္လဲ သိပ္ကို နည္းသြားပါတယ္။ အလုပ္အမႈေဆာင္မွ သန္ ့ရွင္းေရးသမား အထိ ။ မူလတန္းမွ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးအထိ တစ္ဦးကို တစ္ဦး ေစတနာတရားနဲ ့ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားနဲ ့ အရိုအေသေပး ေၿပာၾကဆိုၾကဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ေတာင္မ်ား သာယာနာေပ်ာ္လိမ့္မလဲ။ ကပ္ဖား ယပ္ဖား လုပ္တာနဲ ့ သေဘာတရားခ်င္း ဆန္ ့က်င္ဘက္ပါ။ မ်က္ႏွာထားခ်ီ မ်က္လံုးစင္းၿပီး မတူမတန္ ၾကည့္တဲ့ အၾကည့္ပိုင္ရွင္မ်ားကို ကၽြန္မက က်ပ္မၿပည့္သူမ်ားလိုပဲ သေဘာထားခ်င္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားၿဖင့္လဲ အဲဒီလိုလူမ်ားဟာ မွန္ကန္တဲ့ စိတ္ႏွလံုးမရွိတတ္ၾကပါဘူး။ 

အရိုအေသေပးမႈမွာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္အရိုအေသေပးမႈဟာလည္း အေရးၾကီးပါတယ္။ အၿခားသူ က်ဴးလြန္ေနတဲ့ အၿပစ္ကို ကိုယ္မၾကိဳက္ဘူးဆိုရင္ ကိုယ္လဲ အဲဒီအမူအယာမ်ိဳး အၿပဳအမူမ်ိဳး ေရွာင္ဘို ့ မဟုတ္လား။ တၿခားသူ တစ္ရွဴးထုတ္နဲ ့ေနရာဦးတာ မၾကိဳက္ရင္ ကိုယ္လိုက္မလုပ္တာ အေကာင္းဆံုးေပါ့ ။ တၿခားသူေတြ ဘာမဟုတ္တဲ့ ကိစၥမွာ ေရးၾကီးခြင္က်ယ္ေတြ ကြန္ပလိန္ ့ေနရင္ ၊ ကိုယ့္ေခါင္းေပၚက ေက်ာ္ၿပီး ပစၥည္းတခုခု ခြင့္မေတာင္းပဲ ယူရင္ ( ေလးပင္တာၿဖစ္ၿဖစ္ အရည္တခုၿဖစ္ၿဖစ္) ၊ ကိုယ့္ရည္းစားနဲ ့ ႏွစ္ကိုယ္ၾကားရမဲ့ ကိစၥမ်ိဳး လူသိရွင္ၾကား သိပ္ Public ခ်င္ေနရင္၊ အၾကာၾကီး တန္းစီေစာင့္ေနတုန္း ကိုယ့္ေရွ  ့က တိုးတိုးၾကိတ္ၾကိတ္ ၿဖတ္ဝင္လိုက္ရင္.... စသည္စသည္။ ကိုယ္မၾကိဳက္တာ ကိုယ္လုပ္တာေလာက္ ကိုယ့္  imaginations power က်ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္မေလးစားႏိုင္မွေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ကူးထဲက ကိုယ့္ပံုစံကေရာ ခန္ ့ၿငား ႏိုင္ပါ့မလားေနာ္။  


တဘက္လူရဲ့စကားကို နားေထာင္တတ္ၿခင္း။ တာဝန္ယူတတ္မႈ။ ကူညီတတ္မႈ။ မလိုအပ္ပဲ မၿငင္းခံုတတ္မႈ။ အဲဒါေတြကလဲ အထက္တန္းက်တဲ့ အၿပဳအမူေတြပါပဲ။

ဒီရက္ထဲမွာ ကၽြန္မေခါင္းထဲ တလည္လည္ေရာက္ေနတဲ့ စကား ၂ ခု က
၁) တၿခားသူအတြက္ မ်ားမ်ားစဥ္းစားပါ ။ ကိုယ့္အတြက္ ကိုယ္ ေတြးတာေတြ မ်ားေနၿပီ။
၂) ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အၿပဳအမူအတိုင္း တၿခားသူကို စၿပီး ၿပဳမူလိုက္ပါတဲ့။


ကၽြန္မတို ့ အထက္တန္းက်တဲ့ အၿပဳအမူေလးေတြနဲ ့ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မႈေတြ တည္ေဆာက္ရေအာင္။